Voorbeeld toepassing Deep Democracy in de praktijk
In het kader van een MD traject heeft de opleidingsgroep intervisie met elkaar. Deelnemers zijn Karel, André en nog 2 aankomend leidinggevenden. We starten met de vraag van Karel “Hoe kan ik mijn medewerkster X duidelijk maken dat haar productie verdubbeld moet worden”.
Fase 2 van het intervisiemodel is vragen stellen als een OEN, Open, Eerlijk, Nieuwsgierig. Eigen vooroordelen en beelden aan de kant én vragen stellen in plaats van een oplossing geven. Intervisiegenoot André lukt dat, ondanks herhaaldelijk aansporen, niet. Hij is geraakt door de vastberaden houding van Karel ten opzichte van zijn medewerkster X. Alles in hem komt in opstand tegen Karel en vóór medewerkster X. In plaats van vragen stelt hij het autoritaire gedrag van Karel ter discussie. Ik besluit gebruik te maken van deze emotionele identificatie door de intervisie een andere wending te geven – let’s talk!
Projectiescherm
Karel en André nemen plaats tegenover elkaar. Beiden krijgen de opdracht om diegene met wie ze nog een appeltje hebben te schillen te projecteren op elkaar. Voor Karel is dat persoon X uit de intervisiecasus. André kiest wie hij in gedachten tegenover zich heeft, zonder dit te benoemen naar Karel.
Pijlen gooien
We gaan pijlen gooien. Karel start met alles wat hij denkt, voelt en vindt over persoon X ongenuanceerd en ongecensureerd naar het hoofd van André alias persoon X te gooien. Als facilitator moedig ik aan de pijlen scherp te maken, er jij-boodschappen van te maken en alle relativering eruit te halen. Als Karel zijn pijlen heeft gegooid mag André. De pijlen zijn vlijmscherp en vol emotie en Karel incasseert zonder met woorden te reageren. Als de pijlenregen stopt is de beurt weer aan Karel en zo gaan we een paar keer heen en weer. Geen ping pong, maar gooien en incasseren.
Het oogt als een bloedstollende wedstrijd. Met ingehouden adem luisteren, kijken en voelen de andere intervisiegenoten mee. Ze ervaren mee, hoe scherper de pijl, hoe raker.
Au!
Als alle pijlen gegooid zijn voelen de heren na welke pijl, van zichzelf en/of de ander, hen het meest geraakt heeft. André benoemt de pijl van Karel die klonk als “je toont geen enkele bereidheid”. Karel benoemt de pijl van André die klonk als “kansloos – alles wat je nu doet is kansloos” en zijn eigen pijl “je bent niet eerlijk”. Met het benoemen slaat het besef in als een hamerslag. Het gevoel dat persoon X niet eerlijk tegen me is – dat is de kern waar het om draait, de brandstof waarmee het vuur bij mij wordt aangestoken. Karel voelt het vuurtje branden en ziet zijn eigen vlammenwerper waarmee hij persoon X onwilligheid verwijt. Ineens snapt hij de woede-uitbarsting van persoon X vorige week, midden op de werkvloer.
Resultaat
Karel sluit zijn intervisiesessie af “ Zonder deze methode, dit gesprek, deze scherpe pijlen, was ik niet tot de kern gekomen. Met dit besef weet ik nu waar ik het echte gesprek met X over zal moeten voeren en dat ga ik doen”. Bonuspunten verdienen we tegelijkertijd met André die een druk van zijn borst en een last van zijn schouders voelt vallen door in ieder geval 1 x zonder censuur te benoemen wat hij werkelijk voelt en vindt. Zeggen wat je te zeggen hebt – het motto van Deep Democracy – een waarheid als een koe!
